الجمعة، 30 يونيو 2023

جێری

عبدالرحمن بامەرنی

پشتی خواندنا ڤێ پەرتووكێ، بۆ وێ ھەمی تشتەك ئاشكەرابوون، كو جێری كورتكرییا ناڤێ (جاریە)یە و دەما ئەڤ پرسیارێن بێ بەرسڤ ل بەر سینگا بابێ خوە داناین! بابێ وێ یێ سەرێ وی بچیت و نڤێژا وی نەچیت، مەندەھوشییا خوە دیاركر و تف ل (قاسمێ لەعلێ) باراندن، دەما پێشنیارا ڤی ناڤی دایە وی و كچا خوەیا ئێكانە پێ ناڤكری..

شەڤێ ژ نیڤێ دەربازكربوو، دەما ژبن لحێف و دووشەكێن خوە دەركەفتی و بەرەڤ مێزا خوە یا پەرتووك ل سەر چووی و پەرێن پەرتووكێ ڤەداین، ئاگر ب خانیڤانڤە ھلدچوو، ستوویێ زارۆكان ب لاندكانڤە شورببوو، زەلام و ھندی نێرەكێ خوە ل سەر پێن خوە بگریت، رمەك د سینگی رابوو یان سەرێ وی دوو بھوستا ژ كەلەخێ وی وێڤەتربوو یان وەك دیكلێ ڤەكوشتی، ل سەر سەرێ خوە دزڤری. ھەر مێیەكا مەمكێن وێ ھندی كتەكا گیزێ ژی لێھاتین، ل پشت سیارەكی بوو و ھندان ژی دەستێن وان دگرێدایی بوون و بەری چنگلێ وێ ژی بھێتە كێشان و ببیتە (سەبییا) وان، پەرێن پەرتووكێ پێكڤەدان و بلەز چوو دبن لحێفا خوەڤە و ژوور لخوە تاری و زولماتەكر...
سپێدێ رێكا زانكویێ نەگرت و خوە ل بەردەرێ پەرتوكخانێ دیت، ل رامانا ناڤێ خوە گەرییا، ھەر چ پەرتووكا ل سەر ئەنفالێ ھاتیە نڤیسین، ھەر چ پەرتووكا ل سەر داعشان ھاتیە نڤیسین كرین و ئەو مێزا دژوورا وێڤە ژ پەرتووكان پر بوو و بابێ وێ گوتێ: "ئەڤ ھەمی پەرتووكە ژبۆ چ كچا من؟!!".
شەڤ ب سەردا ھاتن و رووناھییا ژوورا وێ نەدھاتە ڤەمراندن و بتنێ ژی مەبەستا وێ (سەبییە و جاریە) ئێك رامان نەبن، دا بگەھیتە بابێ خوە و بەری چاڤێ وی ب (قاسمێ لەعلێ) بكەڤن، وی تف باران نەكەت...

قوزلقورت/ كورتەچیرۆك

ئەڤە رۆژا بێھنژی و گوتیێ قوزلقورت،


ئێدی خەو نەكەفتیە چاڤان و ئەو قوزلقورتە ژ مەژیێ وی دەرناكەڤیت. چەند سەرێ خوە دانیتە سەر بالیفكێ، ھێشتا تەمارا خەوێ چاڤێن وی نەگرتین، دەنگەك دێ جرفەكێ ڤێئێخیت و ئێكسەر بەژنی خوە رابیتەڤە و چ نەفرەتەكا ھەی، لخوە بارینیت، ژبەر وێ بێھنژینا، نە ل دەم و جھێن خوە یێن گونجایی.

چیرۆكا وی و خەوێ بێ رامان بوو، جامێرەكی گوتێ: “پێدڤی چ دەرمان و چارەسەریان ناكەت، خوە ب تشتەكی ڤە مژویل بكە”. ل چەند شەڤێن ئێكێ، ل عەسمانەكێ رەشێ تاری، ستێر دئینانە بەرچاڤێن خوە و ئەڤە ستێرەك و ئەڤە دوو ستێر و ئەڤە سێ ستێر و ب ھژمار سیھـ ستێر دخاندن و بیرا وی ناھێت جارەكێ ژی گوتبیت، ئەڤە ستێرا سیھـ و ئێكێ و دا خەو چاڤێن وی گریت. لێ دگەل دەربازبوونا حەفتیەكێ، ئێدی شوینا عەسمانی، كوتانا پەزێ جیرانێ وان دھاتە بەرچاڤێن وی و دا دەرێ كوتانێ ڤەكەت و دەست ب داكرنا وان كەت، ئەڤە بزنەك و ئەڤە دوو بزن و ئەڤە سێ بزن و ئەڤە بوونە سیھـ بزن و ئێدی دا نقومی خەوێ بیت و حەفتیەكێ ژی ب ھژمارتنا بزنان ڤە، دەرباز كر. د شەڤەكێ دا دیت، یێن بوینە سیھـ و ئێك بزن و جارەكا دی پەرێ وەكی بەرێ، خەو ژ چاڤێن وی زیزبوو. رۆژا پاشتر قەستا جیرانێ خوەكر، بزنێن وی ھژمارتن و بزنا سیھـ و ئێكێ ژێ كری و بزن ڤەكوشت و بزن گورا و گوشتێ بزنێ پارچە پارچە كر و ھەر پارچەك بۆ ئێكی وەك خێر فرێكر و بتنێ سەرێ بزنێ ما. ب شەڤێ قارقارا سەرێ بزنێ، نە بتنێ خەو ژ چاڤێن وی ڤەرەڤاند، بەلكو ژ نڤینێن خوە ژی رەڤی.
ئەڤ ئێكە درێژ بوو و مەزنترین كێشا وی بۆ نڤستن، بیر ل وی كەسی كر، ئەوێ گوتیێ قوزلقورت. لبەر مێزا وی راوەستیا، تبلا خوە درێژكرە ناڤ چاڤێن وی و گوتێ: “قوزلقورت بۆ تە و ھندی ئێكێ تەبیت”، دەنگێ وی نە بتنێ د ئاڤاھیڤە دەنگڤەدا، بەلكو خوە یێن ل سەر جادێ، كولانێ، ل تاخی و ل باژێری ھەمیێ ل بەر مێزا سەیدای خرڤەكرن و ھەمیان گوتنێ: “تە عافیەت بیت، ئەو قوزلقورتە…” و ژ ھینگێ وەرە، ئەڤێن ل سەر جاددێ، ئەڤێن ل كولانێ، ئەڤێن ل تاخی و ئەڤێن ل باژێری ب شەڤێ تێر دنڤن و سەیدا ژی پەیڤا قوزلقوتێ، دگەل تفا خوە دادعویریت..!
---------------- دمالپەرێ ئەدەبیێ (دەنگەكان)دا بلاڤبوویە.

الجمعة، 23 يونيو 2023

سمینارەك ل سەر (شوكرۆیا عەزێ) و ئیمزاكرنا 3 پەرتووكێن من

ل رۆژا 2023/6/23 و ل دەمژمێر 6ی ئێڤاری و ل ھولا ئێكەتیا نڤیسەران ل دھوكێ، سمینارەك ژلایێ محسن عەبدولرەحمان ل سەر كورتەچیرۆكا (شوكرویا عەزێ) و ئیمزاكرنا سێ پەرتووكێن من ل بن ناڤێ (رەشكو... رۆمان، شوكرۆیا عەزێ... كورتەچیرۆك، عیراق و ئایین، وەرگێران، جھێ ئاماژێ یە كو ئەڤ چالاكیە ژلایێ ئەلند مزوری ڤە ھاتە برێڤەبرن.





























چێل و گولك/ كورتەچیرۆك

عبدالرحمن بامەرنی

دیاری بۆ (فەتحی لیناڤایی)

چەند چیرۆكێن خوە یێن بەری سەرھلدانێ بۆ مە ڤەدگێران، لێ من زێدەتر حەژ ڤێكر و رویدانێن وێ سەردەمانەكی پیشانددەن، كو ئەو زوردارییە د خەیالا مرۆڤی ژیدا نەبیت. سال وەخت، شەرێ دناڤبەرا عیراقێ و ئیرانێ دا بوو. تەمەنێ وی دبن (18) سالیێ دابوو و ھێشتا ناڤێ وی بۆ سەربازیێ نەھاتبوو. دایكا وی گوتێ كورێ من، بابێ تە یێ چوویە بەر دلوڤانییا خودێ و تو ژی دچییە باژێری بۆ خوە كار دكەی و ئەڤ چێل و گولكە دخانیڤە یێن بوینە بەلا سەرێ مە و ئەم نەشێین ژبەر وان چبكەین، نە دشێین ژ مالێ دەركەڤین، چ سەرەدان بیت نەخوشخانە بیت یان ژی چوونا ناڤ چەم و رەزی بیت و ئەگەر تو بمن بكەی، دێ بەیە مەیدانكا باژێری و ب چ چوو، دێ فرۆشی و پێدڤیێن مالێ بۆ خوە پێكرین و ئەڤێن ژبەر دمینن ژی، بۆ خوە بكە د شولەكیرا.
ھەڤالەكێ وی جھێ مەیدانكا فروتنا حەیوانان نیشاندا و بۆ پێشنیار كر، چێل و گولكێ خوە ل مەیدانكا دھوكێ نە فرۆشیت و ب بەتە مەیدانكا زاخو، ل وێرێ بكر باشتر یێ ھەی و دێ پتر پارە ژی پێھێنەدان.
ترومبێلەك بۆ خوە دەستەبەركر و سپێدەھییا رۆژا ئەینی، ھێشتا بەروەخت، ھەردوو چێلێن خوە و گولك ل پشتا پیكەمێ سیاركرن و بەرەڤ باژێركێ زاخو، كا تو لكیڤەی. دەما پیكەم ل جھێ دەستنیشانكری راوەستیایی، نیشانێن چ مەیدانكا لێنەبوون، ھندی زویكا ژمالا خوە دەركەفتبوو و ھێشتا خەلكێ زاخو بخوە یێ دخەو، سەرەرای دەمژمێر و نیڤێن ھاتنا وان برێكێ. شوفێرێ ترۆمبێلێ ھاری وی ھەردوو چێل و گولك ژ پشتا پیكەمێ ئینانە خارێ و ئەو بجھـ ھێلا و رێكا ڤەگەرێ گرت. ئەوی ژی ھەردوو چێل ب كنفەكی ب ستوینكەكێ ڤە گرێدان و گولك ھێلا بەردای، ژبەركو ماكا وێ یا دگەل و ژێ دویرناكەڤیت.
كێشانا جگارەكا كیسكی و بێھنەكا ھاتنوچوونێ ل دەردوورێن مەیدانكێ ب بەھانا كوشتنا دەمی تا خەلك دجەمیێت، بتنێ دووسێ پیرەمێران سەرێ خوە ل مەیدانكێ دیار كر، ژ وی سلاڤ و ژ یێدی سلاڤ، پیرەمێرا گوتنێ تا دەمژمێرەكا دی، شنی دێ مەیدانك بدروستاھی ڤەبیت و خەلك قەست كەتێ.
ھەردوو چێل و گولك ب ستینكێ ڤە گرێدایی ھێلان و بەرەڤ بازاری چوو. سەر تێشتەك بیت، چایەك بیت، لەخرینیا خوە بشكێنیت و ھەر چنە بیت دا بشێت جگارا خوە بكێشیت و خوە لناڤ بازاری دیت، بتنێ چەند دكان د ڤەكریبوون و رێكا وی كەتە بەردەرێ بارەگایەكێ بەعسییا و سەربازەك د خالا حەرەسیێ دا یێ روونشتی بوو و ھێشتا ژێ دەرباز نەبووی، ب (تەعال تەعال)ێ گازیكرێ و سەرەرای كو عەرەبیێ باش نزانیت، لێ خوە زارۆك ژی دزانن (تەعال) یانكو وەرە.
ب نەچاری بەر ب سەربازی ڤەچوو، ھەوی ژێ داخازكر و ھەویا خوە كرە ددەستیدا. دلێ وی خوە ل سەر سەدو بیستێ دقوتا، لێ یێ ژخوە پشت راست بوو كو ھێشتا سالەك بۆ عەسكەریا وییا ب زورەملێ یا مای، لێ كەلەخێ وی ئەو نەدگوت ئەڤا ل سەر ھەوییا وی نڤیسی و ھندی گوتێ چێلێن من ل مەیدانكێ ب ستینكێ ڤەدگرێداینە؟ لێ چێلان مییەك ژ وژدانا سەربازی نە لڤاند و چنگلێ وی د دەستەكیدا و دەستێ دی ھەوی تێدا و ل بەر دەرێ ژوورەكێ، پێ خوە یێ راستێ بلندكر و ھندی خودێ ھێز دایێ، ئەو پێ ل عەردی دا و گوت: رەفیقی ئەڤە مە گەنجەك بۆ (جەیشولشەعبی) گرت و ھێشتا ئەو یێ بەحسا چێلان و ستینكێ دكەت و لاڤەلاڤێن وینە ددەستێ ھەردووكاندا، دەنگێ كلیل و قفلدانا دەرگەھی چاڤێن وی ل نەھـ دەھـ مرۆڤێن دی، گەنج و زەلامان ڤەكرن.
ب شەڤێ ھەمی ل ھیڤییا سوبەھیەكا دێ چارەنڤیسێ وان چلێھێت نڤستن و بتنێ ئەو نەبیت، دڤیا تشتەكی ژ چێلێن خوە و گولكێ بزانیت و دەما دەرگەھـ ل سەر ڤەكرین. زیلەكا عەسكەری ل بەر دەرێ بارەگایی لھیڤیا وان بوو، ھێشتا ئەو یێ دھزرا گولكی و چێلاندا، ب قونتاغێ راحەشاندنە پشتا زیلێ و شوفێری ھینگێ پێ ل ئستوپی كر، تا ل سەربازگەھا كەركیكێ راوەستاندین.
ژ زیلێ ئینانە خار و ئێكسەر بەرێ وان دانە ناڤ جەمەلونەكێ و ل رۆژا پاشترێ دەما ژخەوا گران رابووی، كەس لبن جەمەلونێ نەدیت و ل (ساحەت عەرەزات)، عەریفی ب (زمال) گازی كرێ و ب ئاماژا، سیاجێ سەربازگەھێ نیشاندا و گوتێ (ھەروێل). ل رەخێ دیێ سیاجی، سەیێن موعەسكەری بەردا دویڤڤە و ئەوێ دكەتە غار، ب دوو پێن خوە و دوویێن دی ژی نزا ژ كیڤە قەركرن، خوە بێھن ھلمایی لبەر سینگێ عەریفی دیت و چوو دناڤ فەسیلێدا.
ئەفسەرێ سێ ستێرك ل سەر ملی ھاتە بەرامبەری وان و ئەو ترسا وان بۆ عەریفی ھەی، عەریفی دووجار ھند بۆ وی ھەبوو و بۆ سەید سەیدییا وی. ئەفسەرێ دێمێ خوە ژ دێمێ حەمشایەكا رەش وەرگرتین، ب كورێن من دگەل وان د ئاخفت، ھین ئەڤرو یێ د ئەركێ بەرەڤانییا وەلاتیدا و وەلات پێدڤی مە ھەمیانە.
دێ بێژی ئەڤ ئەفسەرە یێ ل بەر دەستێ مەلا نوری فێربوویە ئاخفتنێ و مەلا نوری چەند ناڤێ خودێ و پێغەمبەران دوبارە دكر، ئەو ھند یێ ناڤێ قادسیێ و سەیدلرەئیسی دوبارە دكەت.
بەری ئەفسەر دوو رۆژان ئیجازێ بدەتێ و بچنە مالێن خوە و ڤەگەرن ھەمان سەربازگەھـ بۆ ئەركدارییا خوە د (جەیشولشەعبی)دا، عەریفی چاڤێن خوە لێ كرنە گرێ و گوت: بدەنگێ بلند بێژن (یەعیش سەدولرەئیس).گەھشتە مال و دەیكا وی خوە تێوەركر، گوتێ سەرێ تە ساخ بیت و چێل و گولك ژی گوری كوردینیێ.
سەرھلدان چێبوو، حكومەت و پەرلەمان چێبوون و چێل و گولك ژی ھێشتا یێ دچن و دەما من گوتیێ ئەگەر ئەڤ سوحبەتە من كرە چیرۆك، چ ناڤ لێدانم؟ ھێشتا ئاخفتن دناڤ دەڤێ مندا، گوت ناڤێ وێ بكە (چێل و گولگ)، ژبەركو ھێشتا ئەز خەونان ب ڤەگەراندنا وانڤە دبینم.
ـ درۆژناما ئەڤرو ژمارە 3351 ل رۆژا 18/6/2023ێ دا بلاڤبوویە.