عبدالرحمن بامەرنیتشتێ ئەز پالڤەدایمە نڤیسینێ ل سەر ڤێ رۆمانی، هوشمەندییا رۆماننڤیسی بوویە ل سەر نڤیسینا رۆمانێ، كو هەر ژ دەستپێكا نڤیسینا رۆمانێ، نڤیسەری گرنگی ب چەند خالەكان دایە، تەكنیكا رۆمانێ و هەولدایە تشتێ نوی وەك تەكنیكا ڤەگێرانێ د رۆمانێدا بكاربینیت و خالا دویێ ژی، پەركێشكرنا بوویەرێن دورهێلێ كوردستانێ بۆ جیهانێ بەرچاڤ دكەت و تایبەت ژی د بابەتێ كارەساتا شنگالێ و فەرمانا ب سەرێ ئێزدییان هاتی و هەولدانێن رۆماننڤیسی، بۆ پەیدا كرنا دەستەواژەیێن زمانی یێن نوو.
ئاڤاهیێ رۆمانێ:
رۆمان ژ نڤیسینا (زەردەشت شاهین)ە، د پەرتووكەكا ژ قەبارێ ناڤین، د ناڤ 222 لاپەراندا خوە د بینیت و ل سەر 21 وێنان هاتیە دابەشكرن، ژوان ژی 19 وێنە و وێنێ داویێ و یێ من، كو بڤی رەنگی هاتینە ناڤكرن، وەك چاوان نڤیسەرێ رۆمانێ، رۆمانا خوە پێ پولین كری، ئەڤە ژبلی دو بەرپەرێن دەستپێكی، كو نڤیسەری روودانێن كوشتنەكێ دناڤدا بەحس كرینە، بەری بهێتە سەر ڤەگێرانا چیرۆكا رۆمانا خوە، كو خوە دناڤ 19 بەشاندا دبینیت. ل دەستپێكا رومانێ، رێزو نیڤێن نڤیسینێ دكەڤنە بەرچاڤ و بڤی رەنگی (تو ب خوە نكاری وێنەیێن ژیانا خوە ب ئافرینی! گەردوون وێ ژ تەرە هنەك وێنەیان ب ئافرینە!). هەر چەندە چ ناڤ و نیشان ل سەر نینن و چ گرێدان ب بەشێن رۆمانێ بخوەڤە ژی نینن، رەنگە بتنێ ستوونەك بیت ژبۆ بهێزكرن و راگرتنا ناڤ و نیشانێن رۆمانێ (ئافەریدەیێن تەنگەزار). ئەڤ پەرتووكە ژی ژ بەرهەمێ پەرتووكخانا خانی یە و لدویڤ ئەوا رۆماننڤیسی لدووماهیا رۆمانێ ئاماژە بۆ دای، ل رۆژا 30/8/2019ێ ژ نڤیسینا وێ تەمام بوویە و هەر وەكو د رووداناندا دیار و نڤیسەری بخوە ژی ئاماژە بۆ دای، رۆمان ل (زاخو) هاتیە نڤیسین.
رۆمان ژ نڤیسینا (زەردەشت شاهین)ە، د پەرتووكەكا ژ قەبارێ ناڤین، د ناڤ 222 لاپەراندا خوە د بینیت و ل سەر 21 وێنان هاتیە دابەشكرن، ژوان ژی 19 وێنە و وێنێ داویێ و یێ من، كو بڤی رەنگی هاتینە ناڤكرن، وەك چاوان نڤیسەرێ رۆمانێ، رۆمانا خوە پێ پولین كری، ئەڤە ژبلی دو بەرپەرێن دەستپێكی، كو نڤیسەری روودانێن كوشتنەكێ دناڤدا بەحس كرینە، بەری بهێتە سەر ڤەگێرانا چیرۆكا رۆمانا خوە، كو خوە دناڤ 19 بەشاندا دبینیت. ل دەستپێكا رومانێ، رێزو نیڤێن نڤیسینێ دكەڤنە بەرچاڤ و بڤی رەنگی (تو ب خوە نكاری وێنەیێن ژیانا خوە ب ئافرینی! گەردوون وێ ژ تەرە هنەك وێنەیان ب ئافرینە!). هەر چەندە چ ناڤ و نیشان ل سەر نینن و چ گرێدان ب بەشێن رۆمانێ بخوەڤە ژی نینن، رەنگە بتنێ ستوونەك بیت ژبۆ بهێزكرن و راگرتنا ناڤ و نیشانێن رۆمانێ (ئافەریدەیێن تەنگەزار). ئەڤ پەرتووكە ژی ژ بەرهەمێ پەرتووكخانا خانی یە و لدویڤ ئەوا رۆماننڤیسی لدووماهیا رۆمانێ ئاماژە بۆ دای، ل رۆژا 30/8/2019ێ ژ نڤیسینا وێ تەمام بوویە و هەر وەكو د رووداناندا دیار و نڤیسەری بخوە ژی ئاماژە بۆ دای، رۆمان ل (زاخو) هاتیە نڤیسین.
روودان د رۆمانێ:
رۆمانێ چ بهایێ خوە نینە، ئەگەر روودان دناڤدا نەبیت، ژبەركو ئەم ژ روودان و سەرهاتییان، خوشیێ ژ پێشهاتێن ژیانێ وەردگرین، روودانێن بچووك ژی گرنگن، ژبەركو ئەو چەقێن دارێ نە و كومەكا چەقان ژی، تایەكێ دروست دكەن و كومەكا تایان، دارەكێ (درەوختەك)ێ پێك دئینن و هوسان، هەمی روودان پێكڤە دبنە ئاڤاهیێ رۆمانێ و رۆماننڤیس ئەو كەسەیە، یێ گیانی ب وان كەسان ددەت، ئەڤێن رۆلی د رووداناندا دگێرن و ئەگەر رۆماننڤیس یێ زیرەك بیت و شییا لڤینێ بێخیتە لەهەنگێن خوە و جهێ ڤەگوهاستنا وان و یاریپێكرنێن رۆماننڤیسی شییان ب ئەندازەی لڤینان بكەن و روودانان دروست بكەن و گەهاندنەك دناڤبەرا واندا هەبیت، ئەڤە دێ رۆمانەكا سەركەفتی هێتە بەرهەمئینان و هوسان ئەم دێ خوە بەردەینە، ناڤ هندەك ئالیێن ڤێ رۆمانێ.
چەند كەس رۆلی د رۆمانێدا دگێرن و رۆلێ سەرەكی ژی یێ گەنجەكی یە بناڤێ (دێگالە)، د رۆمانێدا چەندین چیرۆك تەڤلیهەڤ دبن و سەنتەر ژی (دێگالە)یە و هەمی چیرۆك دگەهنە وی. تشتێ سەیر ژی دڤان هەمی چیرۆكاندا، تشتێن ڤەشارتی هەنە و رۆمان نڤیسی هەولدایە برێكا ڤەگێرانێ، سەرەداڤێن وان چیرۆكان ئاشكەرا بكەت و برەنگەكی و دویان وەك تەڤنێ تەڤن پیركێ، داڤێن هەمیان بگەهینتە ئێك. لێ دا كو ئاڤاهیێ رۆمانێ برەنگەكێ جوان و زەلال خویا بكەت، دڤێت ئەڤ تەڤنە ب ئەندازەیەكا جوان بهێتە راچاندن و لڤێرە رۆلێ خواندەڤایێ زیرەك و رەخنەگری دهێت، كا ئایا نڤیسەرێ رۆمانێ شیایە چ بەرهەم بینیت و هینگێ نڤیسەر دبیتە تشتەكێ لاوەكی و ئەو بریارێ ددەت. پێنەڤێت ژی، بریاردانا وی دێ ل سەر ئاڤاهیێ رۆمانێ هەمیێ بیت و ئەگەر نڤیسەرێ رۆمانێ شیابیت، خواندەڤایێ رۆمانا خوە تێكەلی روودانێن رۆمانێ بكەت! رەنگە بریاردانێن وی، خواندەڤایەكێ زێدەتر بۆ رۆمانێ پەیدا بكەت و خواندنا هەر رۆمانەكێ ژی هەر هوسانە، دڤێت نڤیسەرێ رۆمانێ هزرا خواندەڤایێ خوە بكەت و ب روودانێن رۆمانا خوەڤە گرێبدەت و ئەو رۆمانا نەشێت، پشتی حەفتیەكێ ژ خواندنا وێ، خواندەڤای بخوەڤە گرێبدەت، خواندەڤا دێ ژ خواندنا وێ پەشێمان بیت و بلا ئەڤ بریاردانا هەنێ ژی ژ دەف مە نەبیت، كا ئەڤێ رۆمانێ شیایە تا چ راددە كارتێكرنا خوە بهێلیت.
رۆمانێ چ بهایێ خوە نینە، ئەگەر روودان دناڤدا نەبیت، ژبەركو ئەم ژ روودان و سەرهاتییان، خوشیێ ژ پێشهاتێن ژیانێ وەردگرین، روودانێن بچووك ژی گرنگن، ژبەركو ئەو چەقێن دارێ نە و كومەكا چەقان ژی، تایەكێ دروست دكەن و كومەكا تایان، دارەكێ (درەوختەك)ێ پێك دئینن و هوسان، هەمی روودان پێكڤە دبنە ئاڤاهیێ رۆمانێ و رۆماننڤیس ئەو كەسەیە، یێ گیانی ب وان كەسان ددەت، ئەڤێن رۆلی د رووداناندا دگێرن و ئەگەر رۆماننڤیس یێ زیرەك بیت و شییا لڤینێ بێخیتە لەهەنگێن خوە و جهێ ڤەگوهاستنا وان و یاریپێكرنێن رۆماننڤیسی شییان ب ئەندازەی لڤینان بكەن و روودانان دروست بكەن و گەهاندنەك دناڤبەرا واندا هەبیت، ئەڤە دێ رۆمانەكا سەركەفتی هێتە بەرهەمئینان و هوسان ئەم دێ خوە بەردەینە، ناڤ هندەك ئالیێن ڤێ رۆمانێ.
چەند كەس رۆلی د رۆمانێدا دگێرن و رۆلێ سەرەكی ژی یێ گەنجەكی یە بناڤێ (دێگالە)، د رۆمانێدا چەندین چیرۆك تەڤلیهەڤ دبن و سەنتەر ژی (دێگالە)یە و هەمی چیرۆك دگەهنە وی. تشتێ سەیر ژی دڤان هەمی چیرۆكاندا، تشتێن ڤەشارتی هەنە و رۆمان نڤیسی هەولدایە برێكا ڤەگێرانێ، سەرەداڤێن وان چیرۆكان ئاشكەرا بكەت و برەنگەكی و دویان وەك تەڤنێ تەڤن پیركێ، داڤێن هەمیان بگەهینتە ئێك. لێ دا كو ئاڤاهیێ رۆمانێ برەنگەكێ جوان و زەلال خویا بكەت، دڤێت ئەڤ تەڤنە ب ئەندازەیەكا جوان بهێتە راچاندن و لڤێرە رۆلێ خواندەڤایێ زیرەك و رەخنەگری دهێت، كا ئایا نڤیسەرێ رۆمانێ شیایە چ بەرهەم بینیت و هینگێ نڤیسەر دبیتە تشتەكێ لاوەكی و ئەو بریارێ ددەت. پێنەڤێت ژی، بریاردانا وی دێ ل سەر ئاڤاهیێ رۆمانێ هەمیێ بیت و ئەگەر نڤیسەرێ رۆمانێ شیابیت، خواندەڤایێ رۆمانا خوە تێكەلی روودانێن رۆمانێ بكەت! رەنگە بریاردانێن وی، خواندەڤایەكێ زێدەتر بۆ رۆمانێ پەیدا بكەت و خواندنا هەر رۆمانەكێ ژی هەر هوسانە، دڤێت نڤیسەرێ رۆمانێ هزرا خواندەڤایێ خوە بكەت و ب روودانێن رۆمانا خوەڤە گرێبدەت و ئەو رۆمانا نەشێت، پشتی حەفتیەكێ ژ خواندنا وێ، خواندەڤای بخوەڤە گرێبدەت، خواندەڤا دێ ژ خواندنا وێ پەشێمان بیت و بلا ئەڤ بریاردانا هەنێ ژی ژ دەف مە نەبیت، كا ئەڤێ رۆمانێ شیایە تا چ راددە كارتێكرنا خوە بهێلیت.
وەك خواندەڤاكومەكا ڤەكولەرێن سوڤێت د پەرتووكا (ئەدەب و زانستێن كومەلایەتی)دا، كو ژلایێ (یوسف حەلاق)ڤە هاتیە وەرگێران، دبینن: "تشتێ نوی ل وی دەمی یێ نویە، دەما نڤیسەر بزانیت، وی دڤێت چ بێژیتە خواندەڤایێ خوە". ژ گوتنا ڤان ڤەكولەران ژی، ئەز دێ هەولدەم وەك خواندەڤایەك نە رەخنەگر، تێبینیێن خوە ل سەر خواندنا ڤێ رۆمانێ باس بكەم.
د پرانیا ئەڤ رۆمانێن من خواندین، رەنگە لاپەرێن دەستپێكی ئەز وەستاندبم، تا ئەز ب سەر داڤێن خواندنا رۆمانێ هەلبوویم و من شیایی د روودانێن رۆمانی بگەهم و رولێ هەر قارەمانەكی ل بەر چاڤێن من روهن بووی. ژ دەرئەنجامێ خواندنێن من ژی بۆ من دیاربوویە، كو ئەو رۆمانێن گەلەك ڤەگێران و سەرهاتی ژی دناڤدا هەبیت، دڤێت رۆماننڤیس یێ هشیار بیت، خواندەڤایێ خوە نەوەستینیت و نەچار نەكەت، دوبارە لهندەك ڤەگێران ب زڤریتەڤە. دڤێ رۆمانێدا، ڤان هەردو خالان ئەزێ خواندەڤا وەستاندم، ئێك دەستپێكا رۆمانێ گرێدانەكا گەلەك لاواز ب ئاڤاهیێ رۆمانێڤە هەیە و ژبیرا مرۆڤی دبەت وەك خواندەڤا كا وی بەشی چ گرێدان ب چیرۆكا رۆمانێڤە هەیە، خالا دویێ ژبەركو گەلەك سەرهاتی و رۆل ب كەسان هاتیە دان، هەر چەندە رۆماننڤیسی شیایە تا راددەیەكی هەڤگرتنەكێ دناڤبەرا واندا دروست بكەت، لێ ژبەركو قارەمان زورن و هەر قارەمانەكی ئەڤێن رۆلی دگێرن، چیرۆكەك ل پشت هەیە و ب ئێك و دووڤە د گرێداینە، ئەڤە ژی وەستیانەكا دییە بۆ خواندەڤای و خالا وەك خواندەڤا ئەز نەچاركریم دو جاران بخوینم و من چ ژێ نەبریە سەر، بەشەكێ رۆمانێ، نە ژ دویر و نە ژ نێزك چ گرێدان ب چیرۆك و سەرهاتیێن رۆمانێڤە نەبوون و ئەو بەش لبن ناڤێ (وێنێ دووماهیێ)، دناڤ دەهـ لاپەراندا، كو ژ لاپەر (2017-2019) دانە و چارا دویێ ژی ئەز ل خواندنا وی بەشی زڤریم و من چ گرێدان ب ئێكڤە نەدیتن.
د پرانیا ئەڤ رۆمانێن من خواندین، رەنگە لاپەرێن دەستپێكی ئەز وەستاندبم، تا ئەز ب سەر داڤێن خواندنا رۆمانێ هەلبوویم و من شیایی د روودانێن رۆمانی بگەهم و رولێ هەر قارەمانەكی ل بەر چاڤێن من روهن بووی. ژ دەرئەنجامێ خواندنێن من ژی بۆ من دیاربوویە، كو ئەو رۆمانێن گەلەك ڤەگێران و سەرهاتی ژی دناڤدا هەبیت، دڤێت رۆماننڤیس یێ هشیار بیت، خواندەڤایێ خوە نەوەستینیت و نەچار نەكەت، دوبارە لهندەك ڤەگێران ب زڤریتەڤە. دڤێ رۆمانێدا، ڤان هەردو خالان ئەزێ خواندەڤا وەستاندم، ئێك دەستپێكا رۆمانێ گرێدانەكا گەلەك لاواز ب ئاڤاهیێ رۆمانێڤە هەیە و ژبیرا مرۆڤی دبەت وەك خواندەڤا كا وی بەشی چ گرێدان ب چیرۆكا رۆمانێڤە هەیە، خالا دویێ ژبەركو گەلەك سەرهاتی و رۆل ب كەسان هاتیە دان، هەر چەندە رۆماننڤیسی شیایە تا راددەیەكی هەڤگرتنەكێ دناڤبەرا واندا دروست بكەت، لێ ژبەركو قارەمان زورن و هەر قارەمانەكی ئەڤێن رۆلی دگێرن، چیرۆكەك ل پشت هەیە و ب ئێك و دووڤە د گرێداینە، ئەڤە ژی وەستیانەكا دییە بۆ خواندەڤای و خالا وەك خواندەڤا ئەز نەچاركریم دو جاران بخوینم و من چ ژێ نەبریە سەر، بەشەكێ رۆمانێ، نە ژ دویر و نە ژ نێزك چ گرێدان ب چیرۆك و سەرهاتیێن رۆمانێڤە نەبوون و ئەو بەش لبن ناڤێ (وێنێ دووماهیێ)، دناڤ دەهـ لاپەراندا، كو ژ لاپەر (2017-2019) دانە و چارا دویێ ژی ئەز ل خواندنا وی بەشی زڤریم و من چ گرێدان ب ئێكڤە نەدیتن.
شێوازێ زمانی:
زمان ئالاڤەكێ دەربرینێ یە، د هەمی بوارێن ژیانێدا دهێتە بكارئینان، د بوارێ ئەدەبیدا، ئەڤ ئالاڤە جوداتر لدویڤ جورێ هونەرێ ئەدەبی دهێتە تەوزیفكرن ، هەر چەندە پێداچوونا زمانی یا رۆمانێ ژلایێ كەسەك دیڤە هاتیە كرن، لێ ئەڤە رامانا وێ چەندێ نینە، كو رۆماننڤیس د دزمانێ ڤەگێرانێدا یێ زیرەك نەبوویە و گەلەك دەستەواژەیێن كوردی یێن رەسەن یێن جوان ب بەرچاڤێن مرۆڤی دكەڤن و دیسان دەربرینێن جوان، كو دوو ئالیان دیار دكەن، ئێك: روماننڤیسی فەرهەنگەكا زمانی یا جوان هەیە و یا خوە ماندی كری، تا ئەو دەستەواژەیە هەمی خرڤەكرین و ژ دەرئەنجامێ خواندنێ، مرۆڤ هەست بڤێ چەندێ دكەت و خالا دویێ: دەربرینێن جوان، كو هەر نڤیسەرەكی دڤێت شێوازێ خویێ تایبەت د دەربرینێ و زمان خوشیێدا هەبیت. لێ ئەڤە ناهێتە ڤەشارتن، كو گەلەك جاران نڤیسەری هەولدایە، هندەك پەیڤان دروست بكەت و هندەك جاران دوان دروستكرناندا یێ سەركەفتی بوویە و هندەكێن دی، بێهنا كوردیكرنەكا ب زوری ژێدهات، وەك پەیڤا (تێلە دەنگ)، كو بو تەلەفونێ بكارئینایە و گەلەك نمونێن دیێن ژوی رەنگی، یان بكارئینانا (پێشگەهـ) بۆ لێنانگەهێ، كو پەیڤا دویێ دزمانیدا بنەجهـ بوویە.
زمان ئالاڤەكێ دەربرینێ یە، د هەمی بوارێن ژیانێدا دهێتە بكارئینان، د بوارێ ئەدەبیدا، ئەڤ ئالاڤە جوداتر لدویڤ جورێ هونەرێ ئەدەبی دهێتە تەوزیفكرن ، هەر چەندە پێداچوونا زمانی یا رۆمانێ ژلایێ كەسەك دیڤە هاتیە كرن، لێ ئەڤە رامانا وێ چەندێ نینە، كو رۆماننڤیس د دزمانێ ڤەگێرانێدا یێ زیرەك نەبوویە و گەلەك دەستەواژەیێن كوردی یێن رەسەن یێن جوان ب بەرچاڤێن مرۆڤی دكەڤن و دیسان دەربرینێن جوان، كو دوو ئالیان دیار دكەن، ئێك: روماننڤیسی فەرهەنگەكا زمانی یا جوان هەیە و یا خوە ماندی كری، تا ئەو دەستەواژەیە هەمی خرڤەكرین و ژ دەرئەنجامێ خواندنێ، مرۆڤ هەست بڤێ چەندێ دكەت و خالا دویێ: دەربرینێن جوان، كو هەر نڤیسەرەكی دڤێت شێوازێ خویێ تایبەت د دەربرینێ و زمان خوشیێدا هەبیت. لێ ئەڤە ناهێتە ڤەشارتن، كو گەلەك جاران نڤیسەری هەولدایە، هندەك پەیڤان دروست بكەت و هندەك جاران دوان دروستكرناندا یێ سەركەفتی بوویە و هندەكێن دی، بێهنا كوردیكرنەكا ب زوری ژێدهات، وەك پەیڤا (تێلە دەنگ)، كو بو تەلەفونێ بكارئینایە و گەلەك نمونێن دیێن ژوی رەنگی، یان بكارئینانا (پێشگەهـ) بۆ لێنانگەهێ، كو پەیڤا دویێ دزمانیدا بنەجهـ بوویە.
تەكنیكا نڤیسینێ:
لدویڤ رۆژا نڤیسینا رۆمانێ تێدا بدووماهی هاتی و ئەو چیرۆكێن دناڤ رۆمانێدا هاتینە بەحسكرن، داعش و شنگال و ئێك ژ ژنان كەفتیە دەستێن داعش و ژ دەستێ چەند كەسان هاتیە كرین و فروشتن و تا رزگار بووی و مانا وێ ل زاخو دناڤ كەمپێدا، تا ئەو ژن بەرەڤ وەلاتێ ئەلمانیا دچیت و پشتی چەند هەیڤان، نامەكێ بۆ قارەمانەكێ رۆمانێ فرێدكەت! ئەڤە هەمی بەلگەنە، كو روودانێن رۆمانێ د نوونە و رەنگە بەری دو یان سێ سالان و رەنگە ژی بەردەوامیا روودانان تا ئەڤ سالە ژی هەبیت. لێ رۆماننڤیسی نەڤیایە هەمی تشتەكی ب ئاسانی بكەتە ددەستێ خواندەڤایێ خوەدا، بەرزەبوونا لەهەنگێ سەرەكیێ رۆمانێ یێ بناڤێ (دێگالە)، و پشتی دەهـ سالێن دیێن نەهاتی (ئایندەی)، شنوی ئێك ژ قارەمانێن ناڤ رۆمانێ، كو ددەمێ روودانێن رۆمانێ بەردەوامییا خوە هەی، ئەو هێشتا زارۆك بوو و دا رۆماننڤیس دووماهی فیشەكا خوە ب تەقینیت و قارەمانیەكا دی بدەتە پال قارەمانێ سەرەكیێ رۆمانێ، ئەو ژی بەخشینا دلێ خوە بۆ حەزكرییا كو هێشتا داڤێن وێ حەزكرنێ و ڤیانێ باش نەگەهشتین یان برەنگەكێ دی بێژم، رۆماننڤیسی گەلەك زوم نە ئێخستیە سەر وێ ڤینداریێ و پشتی دەهـ سالان شنوی ناما وی بۆ ئەڤێن دی دهێتە خواندن، كو رولێ گەلەك ژ ئەكتەرێن دیێن ناڤ رۆمانێ هاتیە مژەویكرن ب چوونا وی و ژبلی ڤێ ژی، رۆماننڤیسی ل سەر زارێ ئەڤێ د رۆمانێدا رۆل گێرای و دوان دەهـ سالێن هێشتا ئەم نەگەهشتینێ و وەك بومبەكێ پەقاندی و چیرۆك كریە رۆمان و بۆ مە ڤەگێَرای، كو د دەهـ سالێن بهێتدا دا، ئەڤ روودانێن هەنێ دروست بن، ئەو ژی دەما دبێژێت (راوەستن دا بو وە بەحسا شەر و ئەرد هەژا دەڤەرێ ل بكەم. پشتی دێگالەی پێنج سالان، شەرەك مەزن ل دەڤەرێ پەیدا بوو، دوو هێزێن جیهانی هێرشی دەولەتا جیرانا مەكر................. پشتی هینگێ ب سالەكێ ئەرد هەژەك مەزن روودا و زیانێن مەزن گەهشتن دەڤەرێ...). كو دخوە بخوەدا ئەڤە ژی تەكنیكا نوی و جوانە و پێشبینیێن رۆماننڤیسی نە بۆ داهاتویێ دەڤەرێ، كو ئێك ژ تەخمینێن وییە بۆ كێشمەكێشێن دەڤەرێ و رەنگە هەر كەسەك پێبینی كەت ئەڤ شەرە چ زوی یان درەنگ دێ ل دەڤەرێ روودەت و یا دویێ ژی، تەخمینەكا نە یا ئاسنە و زانست ژی نەگەهشتیێ كو كەنگی و ل چ دەم و جهـ دێ بیڤەلەرز پەیدا بیت و دێ یهَزا وێ چەند بیت.
لدویڤ رۆژا نڤیسینا رۆمانێ تێدا بدووماهی هاتی و ئەو چیرۆكێن دناڤ رۆمانێدا هاتینە بەحسكرن، داعش و شنگال و ئێك ژ ژنان كەفتیە دەستێن داعش و ژ دەستێ چەند كەسان هاتیە كرین و فروشتن و تا رزگار بووی و مانا وێ ل زاخو دناڤ كەمپێدا، تا ئەو ژن بەرەڤ وەلاتێ ئەلمانیا دچیت و پشتی چەند هەیڤان، نامەكێ بۆ قارەمانەكێ رۆمانێ فرێدكەت! ئەڤە هەمی بەلگەنە، كو روودانێن رۆمانێ د نوونە و رەنگە بەری دو یان سێ سالان و رەنگە ژی بەردەوامیا روودانان تا ئەڤ سالە ژی هەبیت. لێ رۆماننڤیسی نەڤیایە هەمی تشتەكی ب ئاسانی بكەتە ددەستێ خواندەڤایێ خوەدا، بەرزەبوونا لەهەنگێ سەرەكیێ رۆمانێ یێ بناڤێ (دێگالە)، و پشتی دەهـ سالێن دیێن نەهاتی (ئایندەی)، شنوی ئێك ژ قارەمانێن ناڤ رۆمانێ، كو ددەمێ روودانێن رۆمانێ بەردەوامییا خوە هەی، ئەو هێشتا زارۆك بوو و دا رۆماننڤیس دووماهی فیشەكا خوە ب تەقینیت و قارەمانیەكا دی بدەتە پال قارەمانێ سەرەكیێ رۆمانێ، ئەو ژی بەخشینا دلێ خوە بۆ حەزكرییا كو هێشتا داڤێن وێ حەزكرنێ و ڤیانێ باش نەگەهشتین یان برەنگەكێ دی بێژم، رۆماننڤیسی گەلەك زوم نە ئێخستیە سەر وێ ڤینداریێ و پشتی دەهـ سالان شنوی ناما وی بۆ ئەڤێن دی دهێتە خواندن، كو رولێ گەلەك ژ ئەكتەرێن دیێن ناڤ رۆمانێ هاتیە مژەویكرن ب چوونا وی و ژبلی ڤێ ژی، رۆماننڤیسی ل سەر زارێ ئەڤێ د رۆمانێدا رۆل گێرای و دوان دەهـ سالێن هێشتا ئەم نەگەهشتینێ و وەك بومبەكێ پەقاندی و چیرۆك كریە رۆمان و بۆ مە ڤەگێَرای، كو د دەهـ سالێن بهێتدا دا، ئەڤ روودانێن هەنێ دروست بن، ئەو ژی دەما دبێژێت (راوەستن دا بو وە بەحسا شەر و ئەرد هەژا دەڤەرێ ل بكەم. پشتی دێگالەی پێنج سالان، شەرەك مەزن ل دەڤەرێ پەیدا بوو، دوو هێزێن جیهانی هێرشی دەولەتا جیرانا مەكر................. پشتی هینگێ ب سالەكێ ئەرد هەژەك مەزن روودا و زیانێن مەزن گەهشتن دەڤەرێ...). كو دخوە بخوەدا ئەڤە ژی تەكنیكا نوی و جوانە و پێشبینیێن رۆماننڤیسی نە بۆ داهاتویێ دەڤەرێ، كو ئێك ژ تەخمینێن وییە بۆ كێشمەكێشێن دەڤەرێ و رەنگە هەر كەسەك پێبینی كەت ئەڤ شەرە چ زوی یان درەنگ دێ ل دەڤەرێ روودەت و یا دویێ ژی، تەخمینەكا نە یا ئاسنە و زانست ژی نەگەهشتیێ كو كەنگی و ل چ دەم و جهـ دێ بیڤەلەرز پەیدا بیت و دێ یهَزا وێ چەند بیت.
دەرهاڤێژە:
رۆمانێ چەندین دەرهاڤێژێن كومەلایەتی دناڤدا هەنە، ئەو ژی بابەتێ ژنا دویێ و خیانەتا هەڤژینیێ و كوشتن ژ پێخەمەت پارەی و دیسان وەفاداری و عەشق و دلسوزی و ڤەگێرانا چەند بوورێن مێژوی ژ كارەساتا شنگالێ و بەلگەكرنا ڤێ جینوسایدكرنا ب سەرێ ئێزدییان هاتی، دیسان پەیوەندیێن كومەلایەتی و چەندی بابەتێن دی، كو ئەگەر ڤەگێرانێن وان د بەر بەلاڤ نەبن ژی، لێ رامان ژێ ئەو نینە كو تشتێ ژ وی رەنگی دناڤ كومەلگەهێ كوردیدا روی نادەن.
رۆمانێ چەندین دەرهاڤێژێن كومەلایەتی دناڤدا هەنە، ئەو ژی بابەتێ ژنا دویێ و خیانەتا هەڤژینیێ و كوشتن ژ پێخەمەت پارەی و دیسان وەفاداری و عەشق و دلسوزی و ڤەگێرانا چەند بوورێن مێژوی ژ كارەساتا شنگالێ و بەلگەكرنا ڤێ جینوسایدكرنا ب سەرێ ئێزدییان هاتی، دیسان پەیوەندیێن كومەلایەتی و چەندی بابەتێن دی، كو ئەگەر ڤەگێرانێن وان د بەر بەلاڤ نەبن ژی، لێ رامان ژێ ئەو نینە كو تشتێ ژ وی رەنگی دناڤ كومەلگەهێ كوردیدا روی نادەن.
نڤیٍَسینەكا من یا رەخنەی، د رۆژناما ئەڤرو ژمارە 2759 یا رۆژا 10/2/2020 ێ و ژبەر درێژییا نڤێسیێ دێ بدوو بەشان بلاڤ بیت.
و مارا 2760 يا روزا 12/2/2020
