الخميس، 24 أبريل 2014

پێناسەیا سێرانێ‌ (2)

لاپتوپ...........
عبدالرحمن بامەرنی
Bamerni77@yahoo.com

هەر ئێكی برەنگەكی دەركەتنا سێرانان پێخوشە و هەمی ژی چاڤەرێی روژا ئەینی یان هەر بێهنڤەدانەك هەبیت دا دگەل خێزانا خوە دەركەڤن. لدەف خەلكێ‌ ناڤەراست و باشورێ‌ عیراقێ‌ دەما دهێنە كوردستانێ‌، ژ گەرما هاڤینێ‌ و توزێ‌ دویر دكەڤن و كەش و هەوایەكێ‌ چیایی د ببینن و ب ئازادانە ڤی بایی دهەلكێشن، دەما ئەو دهێن خارنا خوە دگەل خوە دئینن و لبن دارەكێ‌ دروینن و سێرانا خوە ب بێدەنگی دبەنە سەر.
 لدەف گەنجان پێناسەیەكا دی هەیە، بتایبەت ئەڤێن دویر دچن و قەستا وەلاتێن دی دكەن، هەر چنەبیت ئەوان ژی پیچەكا مافی یا هەی، فشارا ل سەر ملێن خوە كێم بكەن، ئەڤە بخو ژی دەركەتنەكا تەندروستە ئەگەر یا مفادار بیت و بو گەشتیاری و جهێن گەشت و گوزاری بیت.

 لدەق ژنان و كچان ژی تشتەكێ‌ دی و جوداهیا خوە هەیە. نە بتنێ‌ جەژنە، بەلكو ئازادكرن و ئارامكرنا مێشكێ‌ وانە، هەر چنەبیت دڤێ‌ روژێ‌ یان دەركەتنێ‌ دا هەست ب هەبونا خوە وەك رەگەزێ‌ مێ‌ دكەن و ئەو دروینن و زەلام جهێ‌ وان دگریت. نە بتنێ‌ ئەو دكەیف خوشن كو برێكا سێرانێ‌ ژ كونجا مالێ‌ دەردكەڤن، بەلكو بو وان گەلەك خوشە دەما دبینن زەلام ژی پیچەك ژ زەلامینیا خوە كێم دكەت و هندەك خارنان چێدكەت.
لدەف خودانێن رەزا و ئاقارا ژی دل ئێشیی یە، بتایبەت ئەڤ خێزانێن زاروكێن خو شیرەت نەكەن و دچنە ناڤ پێوانێن وانا و هەر تشتێ‌ دەستێ‌ وان بگەهتێ‌ دڤەرەنن یان بكەیفا خوە ئەڤ سێران چیێن هەنێ‌ داران دبرن و پێژانان خراب دكەن و گەلەك جاران ژی دارێن بەری ژی ددەنە بەر داس و بڤرێن خوە.
ئەڤا ل سەری دیتنا من بو دەما ئەز سەروچاڤێن خەلكی دبینم، كو هەر ئێكی سێران پێخوشە هندی ئەو پێناسەیێ‌ ددەتێ‌ و دێ‌ مەرەما وی ژ وێ‌ دەركەتنێ‌ چبیت. لێ‌ ئەڤە بتنێ‌ بەس نینە كو بو ڤێ‌ نڤیسینا خوە یا كورت ئەز ڤی بابەتی بینمە زمان. سێرانێن هەمیان ژی بگشتی ئەڤێن لخارێ‌ نە، خارن و قازانێن حەشاندی، ئیپراخ، ترشك، كێپاری، برنج و ساڤار و گوشت و تكە و چاو و سندوقێن بیبسیا و كارتونێن ئاڤێ‌ وووووو كو ئەز نەشێم هەمیان بەحس بكەم. تشتێ‌ دژی داوەتن و دەنگێ‌ سترانا و دێ‌ بینی دەرگەهێ‌ ترومبێلێ‌ یێ‌ ڤەكریە و كاسێتەكا ل سەر و گەنج ملێن ئێك دگرن و داوەتێ‌ دكەن یان ژی ئەگەر جهـ یێ‌ خوش بیت و عەرد یێ‌ راست بیت و كەڤرو بەرەزیرك هەبن، ژن و زەلام دێ‌ بنە دوو جوین و كێل و بێلانێ‌ دكەن، ئەڤە ژبلی هەمی یاریێن دی كو یا بویە عادەت سێرانێن مە ل سەر دچن.
راستە هەر كەسەك یێ‌ ئازادە و هەر ئێك دێ‌ وەك خوە ژیانا خوە و خوشی و نەخوشیێن خوە بەتە سەر، بەلێ‌ سێران نەهوسانە، سێران دویركەتنە ژ شەمەتا جاددێ‌ و كولانێ‌ و بازاری و كاری و ئارامكرنا مێشكی یە.
 ئەڤێ‌ جارێ‌ ژی وەك هەمی جارێن چوویی ئەز نەشیام كەسێ‌ رازی بكەم كو وەك من بڤێت سێرانێ‌ بكەین، ژبەركو ئەز ئێكم و ئەو گەلەكن، رونشتنا بتنێ‌ ژی گەلەك جاران فایدێ‌ من نەدكر و نە چار دبوم بەشداریێ‌ دگەل وان بكەم، ژبەركو ئەز ژی بەشەكم ژ خێزانێ‌ و دڤێت یێ‌ نامو نەبم، هین بێژن ئەگەر من گوت بلا یێ‌ نامو بم و تە گوت دێ‌ نامو بم و هەمیا گوت بلا نامو بین چ چێبیت، ئها ئەڤە ئەو بابەت بو كو من ڤیایی ژ مێشكێ‌ خوە ڤەگوهێزمە لاپتوپێ‌ خوە و نزانم دێ‌ چەند یێ‌ سەركەتی بم و دێ‌ چەند هێتە خاندن. 



چایخانا رەوشەنبیری (1)

لاپتوپ...........
عبدالرحمن بامەرنی
Bamerni77@yahoo.com

 هێشتا مە خو ژ چلێ‌ زڤستانێ‌ خلاس نەكری، دێ‌ ترسا چلێ‌ هاڤینێ‌ كەڤیتە بەر سینگا مە! د وەرزێ‌ زڤستانێ‌ دا ب تنێیاتی زێدەترە و شاعر و نڤیسەر ژی زێدەتر حەز ژ بێدەنگیێ‌ و وەرزێ‌ وەریانا بەلگا و شەڤێن درێژ دكەن، هەر چەندە شەڤێن زڤستانان بو عاشقان نا برسقن و نەشێن تەماشای ستێران بكەن، بەلێ‌ حەز دكەن دڤێ‌ بێدەنگیێ‌ دا دگەل تنێیاتیا خوە بمینن! ئەز ژی وەك وان حەز ژ تنێیاتیێ‌ دكەم، بەس ئەز نە عاشقم و نە ئەز عەشقێ‌ دكەم ژی، ژبەركو ئەز هەست دكەم من تەمەنێ‌ عەشقێ‌ یێ‌ ل پشت خوە هێلای.
بەری چەند روژان بو دەما من قەستا بازارێ‌ دهوكێ‌ كری و ئەو چەند جاركی بو من دەورا خوە ژ فلكا دەرمانخانا سەعد و بو بن سینەمێ‌ و د بەر كولانكا سەردابێ‌ را سەردكەتم و بو چایخانا نەجارا و سیكا سەرافا یا كەڤن و دا جارەكا زڤرمە جهێ‌ خوە ڤە، نزانم جارا چەندێ‌ بو و ژ مروڤان ئەز نە دشیام پرێڤە بچم و هەر من هەست ب تنێیاتیێ‌ دكر، هەر چەندە هەمی تشت دكەڤتنە پێش چاڤێن من و رەنگێن مروڤان تەماشای من دكرن، چاڤێن من هەمی تشت دڤیان و هەمی تشت بو من دگرنگ بون ئەز بكرم و خو من بازارێ‌ تشتەكی ژی نە دكر! وان هەمی مروڤێن د بەر من را دبورین یان ل پشت من دهاتن یان ل بەری من دچوون، حەز دكرن من ژ ڤێ‌ تنێیاتیێ‌ دەربێخن و هەر كەسێ‌ من هەست پێدكر یێ‌ پێن خوە سست دكەت خو پسیارەك ژی ژ من هەبا، دا پێنگاڤێن خو ڤر هاڤێژم و خو ژێ‌ دویر ئێخم.

 كوشتنا تنێیاتیێ‌ ژی ب ڤەخارنا چایەكێ‌ یان كێشانا چەند قورمێن جگارێ‌ ب دوماهی دهێت یان هەر چنە بیت كەزەبا وێ‌ ژ دلێ‌ مروڤی كێم دبیت، هەر چەندە دەرفەتا كێشانا جگارێ‌ ل بازارێن دهوكێ‌ گەلەك یا مشە یە و ژ هەمی تشتان زویتر ب دەست مروڤی دكەڤیت و هەر جهێ‌ تە بڤێت دێ‌ جگارا خوە بەردەیێ‌ و هەر دەلیڤا هەبیت دێ‌ پاكیتا خوە ژ بەریكا خوە ئینیە دەرێ‌ و كەس ژی نابێژیتە تە جگارا نە كێشە یان ئەز پێنەخوش دبم یان قوپكێ‌ جگارا خو نە هاڤێژە عەردی، ژبەركو هەمیان پێخوشە مروڤ جگارا بكێشیت، هند هزر دكەن زەلامینی یا د كێشانا جگاران را و هند ژی حەز ژ هەڤالینیا وان كەسان دكەن یێن جگاران د كێشن و دبێژن ئەو دنیا دیتی نە و مروڤ شرینترن. هەر چەندە چ ژڤانا هەمیان نەبون، لێ‌ یا راست هەمی ژ بەتالیێ‌ د بازاری دا دگەریان و ژ ڤی سەرێ‌ سیكێ‌ قەستا سەرێ‌ دی دكرن!
هەر چەندە ئەز و جگارە ژی نە هەڤالێن ئێكین، جگارە نە كێشانا من ژی ئەگەرەكێ‌ دی بو كو ئەز هەست ب تنێیاتیێ‌ بكەم، بەلێ‌ من چ ئاریشە دگەل ڤەخارنا چایێ‌ نەبون، چا ژی هەڤالێن كەسێن وەك منە و  بەلێ‌ ئەگەر جهەك هەبیت تو لێ‌ ئازاد روینیە خارێ‌ و ئەو جهێ‌ تو چایێ‌ لێ‌ ڤەدخوی، بزانی قورچا وێ‌ گەهشتە كیرێ‌! لێ‌ جگارە و نەرگیلە و نەبونا چایخانێن رونشتنێ‌ ل دهوكێ‌، ئەز ب وان سەرودلان ڤە ل بەرامبەری لاپتوپێ‌ من راوەستاندم و وەكی هەر جار، ڤێجارێ‌ ژی من تنێیاتیا خوە دارێژتە ڤەخارنا چایەكێ‌ و ب دەست من نەكەڤت، هین بێژن چەند كەسێن دی وەك من هوسا بێزار ڤەگەریاینە مال و ئەگەر مە ل ناڤا بازارێ‌ دهوكێ‌ چایخانەكا رەوشەنبیری هەبا، ژبلی دا بیتە پێگەیەك بو ڤێك كەفتنا كەسێن رەوشەنبیر، دا چەند تشتەكێ‌ شارستانی ژی بیت و دهەمان دەم دا، دا رویەكێ‌ دی یێ‌ جانتر دەتە دهوكێ‌.

الأربعاء، 2 أبريل 2014

كورته‌ چيروك سیسرك


گرگرا عەوران ئەزمانێ‌ وی بەرەڤ خریانەكا بچویك ڤەدبر! بەری ل سەر وان كوفریا وەك هەر جار بهێتە پاشڤەبرن، هەر زوی شیا وێ‌ سەرداچوونێ‌ د گەوریا خوە دا داعویریت. 

ـ ژبیرنەكەی ئەڤ شەڤە بتنێ‌ ئەز دشێم دەركەڤم؟ خو گیرونەكەی؟ چ جلك بكەمێ‌؟ مكیاجی بدانم یان نە؟. ئەڤ پسیارێن هەنێ‌ فلاش باكن و هەمی ئەو دەنگ بێدەنگ كرن، دەما خوە هاڤێتیە بەرێڤەی دەروكێ‌ حەوشێ‌ و ڤێجارێ‌ ژی بەری بدروستاهی ژ مال دەركەڤیت، كتەكا نەعالێ‌ شپێن ژ پاتكا وی ئینا. 
هەر چەندە بارانەكا هویرك دباری، لێ‌ نەعیمێن عەسمانی تشتەكێ‌ دی دگوتن، عەوران هندی ملێن خوە دبەر ئێكرابربون، باژێر هەمی گڤاشتبو سەر ئێك و هەر كەسێ‌ لڤی دیمەنی سەحكربایە، دا بێژیت، ئەڤ شەڤە توفانا نوحی دێ‌ لڤی باژێری دوبارە بیت. 
جگارە ژ پاكیتێ‌ دەرئێخست و كرە دناڤ هەردوو لێڤێن خوە را و ما لهیڤیا دەستێ‌ خوە یێ‌ دی، كا دێ‌ دكیش بەریكێ‌ دا چیتە سەر چەقماقێ‌. بەری ئەو پەنجەرێن دكەڤنە هنداڤ جاددێ‌ بهژمێریت كا چەندا ژێ‌ روناهیێن وان دهلن، بیر ل كەر بلوكێ‌ خودانێ‌ كیسكی دكر، كو چەند جارەكێ‌ ڤیابا چاڤ چەرینەكێ‌ ل بەشێ‌ ناڤخویێ‌ كچان بكەت، دوكێلا جگارا وی حەزێن نڤیسینا چیروكەكێ‌ لدەف وی خورتتر لێدكرن. 
خوزیێن سیسركا، ئەو شەرم ژ كەسێ‌ ناكەن و تا سەرشو ژی بو وان یا دەستویر دایە. خوزی چاڤێن وان یێن من بان، دا ژوور ژوور قەست كەمێ‌. نوكە ئەو چ دكەن؟ چ جلكێن شەڤێ‌ ل بەرن؟ ئەتەكێن وان ب لەشێ‌ وان ڤە نیسەك بوینە. كچێن سنێلە و گەنج حەزدكەن تەماشای بەژن و بالا خوە بكەن. چاڤێن وان دچنە مێیاتیا وان، بتایبەت ئەگەر د سەرشوێ‌ ڤە بن و چپكێن ئاڤێ‌ ژ داڤێن پرچا وان دكەڤنە سەر مەمكێن وان و گرێل دبن، ژ سەرێ‌ بشكوژێن وان ڤەدپەشن و دبژكنەڤە یان دەما ل بەر قودیكێ‌ دەستێن خوە دپرچا خوە دا دئینە خارێ‌ و لێڤێن خوە دگەزینن. دتەمەنێ‌ وان دا كەنی گەلەك جان ژ دەڤێ‌ وان دەردكەڤیت. ئەو چاوان شانازیێ‌ ب مێیاتیا خوە دبەن؟ پرێڤەچوونا وان یا وەكو مەشا وەردەكان، چاوان ب بن چاڤكی لدوور خوە سەح دكەن كا چاڤێن چەند كوران ددویفرا دخشیێن، ئەو چاڤێن هەنێ‌ چەند ژێ‌ گەنجن، كورن، مەزنن پیرەمێرن ب ژن و نەڤینە. قارەمانیێن خو، ئەو بو كوران چ دبێژن؟ ئەوان ئێك بتنێ‌ پێ‌ بەسە یان حەزدكەن دەستهەلاتا خوە ل سەر نفشێ‌ نێر بهێلن و ب سحرا مێیاتیا خوە شاعر و شێت و بەهرەمەندان تژی كولانێن باژێری بكەن؟ باشە تو بێژی هەر ژوورەكێ‌ چەند كچ تێڤە بن؟ نوكە چەند دخوینن و چەند ژێ‌ یارییا ب ئێك و دوو دكەن و لێڤێن ئێك و دوو سوراڤ و سپیاڤ دكەن، نوكە چەند دسەرشوێ‌ ڤە نە و چەند سەرێ‌ خوە حلی و ڤەحلی دكەن؟ ئەو چاوان دكەڤنە سەر جهـ و بالیفكێن خو. بتنێ‌ دنڤن یان جوت جوتە و دەستێ‌ خوە دبن سەرێ‌ ئێك و دوورا دبەن و سینگێ‌ خو ب ئێك ڤە دگڤێشن؟
ئەڤ دیمەنێن هەنێ‌ هەمی ئەو بون یێن دناڤ دوكێلا جگارا خودانێ‌ كیسكی دا بلند و بلاڤە دبون، تابلویەكێ‌ جوان بو و هەر كەس دشیا بخوینیت، بتایبەت كێشا دكێلا جگارێ‌ سەمتا پەنجەرێن بەشێ‌ ناڤخویێ‌ كچان دگرت، ئەوێ‌ دكەتە لایێ‌ دی یێ‌ جاددێ‌، دەما سیبەرا پرێڤەچوونا وێ‌ پیاسێن خوە دناڤ ڤی تابلوی دا كێش دكرن! 
جگارە هێشتا یا دناڤ لێڤان را و هێشتا چەق چەقا چەقمەقا وی یە و ژ نشكەكێ‌ ڤە بشكورینەكێ‌ لێڤێن وی گرت، لێ‌ ئەڤ بشكورینە نە یا گوریا وێ‌ چەقمەقێ‌ بو، رەشاتیەكێ‌ ژ دویر ڤە ئیشارەت دایێ‌ و نەزانی ئەو بنك ڤە بچیت یان خوە لێ‌ بگریت كو ئەو بنك ڤە بهێت. رەشاتیێ‌ هەر خوە نزیك تر دكر و دەنگەك ژێ‌ بنك وی ڤە دهات، بەلێ‌ یێ‌ پشت راست نەبو ئەو دەنگێ‌ وێ‌ یە یان نە. ئەگەر ئەو ژی بیت، ئەو نەدشیا ب ناڤێ‌ وێ‌ گازی بكەتێ‌! هەر چەندە لڤی تاخی دەنگێ‌ زارویان ژ هەمی تشتەكی بلندترە، دەنگێ‌ زارویێن باژێری هەمیێ‌ لڤی تاخی خرڤە دبن، هەمی ژی یێن دناڤ مەژیێ‌ وی دا. دوو سێ‌ پێنگاڤێن دی خو نزیك كر، دبیت ئەو نەبیت، ئەو رەشاتیا خودانێ‌ كیسكی بیت و ئێك ژ وان تابلویان بیت ئەڤێن ژ جگارا وی بلند دبن و لدویڤ خەونێن خوە هاتبیت. لڤی باژێری هەمی لدویڤ خەونێن خوە دچن، خودانێ‌ كیسكی خەونێن خوە هەنە و وی ژی خەونێن خوە هەنە و دەنگێ‌ زارویان ژی خەونێن خوە دڤێن.
جهـ و دەمێ‌ نڤیسینا ڤێ‌ چیروكێ‌ ل پیشانگەهەكێ‌ یە و ژ كومەكا تابلوییان پێكدهێت، هەمان ئەو جهـ و دەمن یێن تو نوكە تێدا دژی. مروڤێن ڤی باژێری ژی، هەمان ئەو مروڤن یێن ژناڤ تابلویێن دكێلا جگارا خودانێ‌ كیسكی دەردكەڤن و هەمی دەنگ ل بەر پەنجەرا من خرڤە دبن و ب ساناهی دیوار و پەنجەرەیا من دبرن و دهێنە دژوورا من ڤە و دچنە دناڤ مێشكێ‌ من دا.
هەر چەندە هەمی حەز ژ چوونا ژ دەرڤە و پیاسێن جاددێ‌ و دومینا چایخانا و خواندنا روژنامە و كوڤاران دكەن، لێ‌ من تاقەتا چ ژ ڤانە نەمایە. مالا من نزیكی بەشێ‌ ناڤخویێ‌ كچانە و كچەكێ‌ ژی هەمی دەمێ‌ من یێ‌ دگەل خوە بری و ئەز گەلەك یێ‌ بێ‌ تاقەت كریم. ژبلی من و چاكیتێ‌ من یێ‌ هلاویستی و پاكیتا من یا جگارا ل سەر مێزێ‌ و تەبلیكا جگارا و چەقماقەكا ئاگر نەخوش، ئەز نەشێم بیر ل چ تشتەكێ‌ دی بكەم. دەست ئێش، تەمبەل، چاڤەخوور و هەمی تشت دژوورا من دا دگەل بێدەنگیا من راهاتینە و بتنێ‌ دەنگێ‌ زارویێن ڤی باژێری نەبیت، ئەوان ژی خەونێن خوە هەنە. هەر تشتێ‌ من بڤێت ژی، دڤێ‌ پەنجەرەیێ‌ را دهێتە بەرچاڤێت من و ئێكەم هەڤالێ‌ من ژی، دكێلا جگارا خودانێ‌ كیسكی یە و تێركرنا حەزێن من ژی ئەو تابلونە، یێن خودانێ‌ كیسكی بو من دروست دكەت. 
ل روژناما وار ژمارە 1068 دا بلاڤ بویە