عبدالرحمن بامەرنی
رەشنڤیسەك ل گورستانێ، ناڤێ شعرەكا هوزانڤان (غاندیێ كولەوار)ە د روژناما وار ژمارە (691) دا بلاڤ بویە، د خاندنا من یا ئێكێ و دوێ ژی دا بو ڤێ شعرێ، بیرا من ل (وێنەگران) دئینیت، ئەڤێن بێهنا وان ب كێشانا وێنەكی و دوا و سیا نەهێت، بتایبەتی ئەگەر هلكەفتەك بو رێك بكەڤیت یان بەرپرسەك یان هونەرمەندەك بكەڤیتە بەر چاڤكێ كامیرا وان و نە بتنێ ل ئینانا كوژیێ دروستێ وێنەی دگەرن، بەلێ سنعەتكارییا وان دگرتنا وێنەیان دا ئەوە كو ل كێشانا وی رەنگێ وێنەی بگەرن كو زیندیبون تێدا هەبیت، ژ هەمی وان وێنەیێن وی كێشاین، بتنێ دێ وان لدەف خوە بەرچاڤ كەت یێن زێدەتر زیندیبون پێڤە دیار و وێنەگرتن و داهێنانا وێنەگری، بەروڤاژی یا شاعری یە، شاعر داهێنانێ دكەت و سنعەتكاریێ د وێ داهێنانێ دا دكەت یان كو شاعر خولقێنەرێ وێنەیێن خوە یە و حەز دكەت رحێ پێ ب بەخشیت و وێنەگر حەز دكەت ئەو وێنێ ئەو دكێشیت، رح بخوە تێدا هەبیت و ئەو سنعەتكاریێ تێدا نەكەت.
ئەڤا من دڤێت دەربارەی ڤێ شیعرێ بێژم ژی، ئەو مشتییا وێنەیانە كو هوزانڤانی كێشاینە د ڤێ شعرێ دا و كەرنەڤالەك ژێ دروست كری، ئەز نابێژم وێنە شعرێ لاواز دكەت، ژبەركو بدیتنا من وێنەیێ شعری هێزەكا دی و تام و چێژەكا دی د دەتە شعرێ بخوە، ئەگەر هات و حەژێكەرەكێ شعرێ ئەو دەق خاند. راكێشانا گەلەك وێنەیان دئێك شعر دا كارێ هوزانڤانی گەلەك مەزنتر و ب زەحمەتتر د ئێخیت، بتایبەت ئەگەر هوزانڤان خودان پاشماوەكێ هزری و مەعریفی نەبیت و نە زانیت رحێ ب وێنەیێن خوە ب بەخشیت، هینگێ ژی رەنگە جوداهیا وی دگەل وێنەگرەكی نەبیت. ژڤی روانگەی ژی بەهرەمەندی بتنێ بەس نینە ئەگەر كەسەكی بڤێت شعرەكا جوان بنڤیسیت، ژبەر كو ئەم هەمی و خەلكی هەمیێ جورە بەهرەیەك لدەف هەیە، لێ ئایا هەمی كەس دبنە بەهرەمەند، نەخێر ژبەركو هندەك سنعەتكاریێ د كارێ خوە دا دكەن و هندەك ژی خوە پێڤە ماندی ناكەن.
ئەگەر لڤێ شعرێ ڤەگەرین و وەك نمونە بزانین چاوان هوزانڤان رحێ ددەتە وێنەیێن خوە دبیت بابەتێ نڤیسینا مە گەلەك چەقان ژ خوە بدەت، ژبەركو ئەڤ شعرا تژی وێنە و درێژ ل سەر راوەستیان بو دڤێت، هەلسەنگاندن، شلوڤەكرن و دئێك گەهشتن بو دڤێت و ئەڤە ژی مە بەرەڤ نڤیسینەكا گەلەك درێژ ڤە دبەت. لڤێرە بتنێ دێ ب نمونەیەكا كورت ژ ڤێ شعرێ، وێنەیەكی دیار كەین و بزانین تا چ راددە سنعەتكاری و داهێنان ژ لایێ هوزانڤانی ڤە ب وێنەیێن شعری ڤە هاتیە پەخشین، هوزانڤان دبێژیت:
باران
یا ژ شووشتنا تۆنێن دەنگێ تە
دناڤا گوهێن مندا بێ هیڤیبوویی
دڤی كوپلەیێ شعری دا، هوزانڤانی دڤێت حەژێكرنا خوە بهەمی رەنگەكی دیار بكەت، هوزانڤانی پەنا بریە بەر هەستا گوهلێبونێ و ڤیایە دوپات بكەت كو نە بتنێ دلێ وی، بەلكو هەمی هەستێن وی دڤێ حەژێكرنێ دا د بەشدارن. هوزانڤان وێنەیێ بارانێ دئینیت و هێزا بارانێ كو دشێت هەمی تشتەكی بشوت و خو بلنداهیا چیان ژی كێم بكەت، یا ئەم ژ بارانێ فێربوین ئەوە كو دشێت لافاوان دروست بكەت، هریانێن عەردی، لێ نەشێت تونێن دەنگێ وێ ژ گوهێن وی بشوت. د ڤی وێنەی ژی دا زیندیبون ب بەرچاڤێن مروڤی دكەڤیت، دەستهەلی و سنعەتكاریا شاعری دگرتنا ڤی وێنەی دا بەسە كو ئەم بێژین وێنەیەكێ نەمرە. لێ ئایا ئەڤ جورێ سنعەتكاری و دەستهەلیێ د هەمی وێنەیێن دی دا هاتیە بكارئینان، ئەڤە یە ئەو خالا من دڤیا ئاماژێ بو بدەم، كو فەرە د نڤیسینا هەر دەقەكی دا مروڤ یێ ئاگەهـ بیت و بزانیت دێ چاوان روحیەتێ دەتە وێنەیێن خوە یێن شعری.
رەشنڤیسەك ل گورستانێ، ناڤێ شعرەكا هوزانڤان (غاندیێ كولەوار)ە د روژناما وار ژمارە (691) دا بلاڤ بویە، د خاندنا من یا ئێكێ و دوێ ژی دا بو ڤێ شعرێ، بیرا من ل (وێنەگران) دئینیت، ئەڤێن بێهنا وان ب كێشانا وێنەكی و دوا و سیا نەهێت، بتایبەتی ئەگەر هلكەفتەك بو رێك بكەڤیت یان بەرپرسەك یان هونەرمەندەك بكەڤیتە بەر چاڤكێ كامیرا وان و نە بتنێ ل ئینانا كوژیێ دروستێ وێنەی دگەرن، بەلێ سنعەتكارییا وان دگرتنا وێنەیان دا ئەوە كو ل كێشانا وی رەنگێ وێنەی بگەرن كو زیندیبون تێدا هەبیت، ژ هەمی وان وێنەیێن وی كێشاین، بتنێ دێ وان لدەف خوە بەرچاڤ كەت یێن زێدەتر زیندیبون پێڤە دیار و وێنەگرتن و داهێنانا وێنەگری، بەروڤاژی یا شاعری یە، شاعر داهێنانێ دكەت و سنعەتكاریێ د وێ داهێنانێ دا دكەت یان كو شاعر خولقێنەرێ وێنەیێن خوە یە و حەز دكەت رحێ پێ ب بەخشیت و وێنەگر حەز دكەت ئەو وێنێ ئەو دكێشیت، رح بخوە تێدا هەبیت و ئەو سنعەتكاریێ تێدا نەكەت.
ئەڤا من دڤێت دەربارەی ڤێ شیعرێ بێژم ژی، ئەو مشتییا وێنەیانە كو هوزانڤانی كێشاینە د ڤێ شعرێ دا و كەرنەڤالەك ژێ دروست كری، ئەز نابێژم وێنە شعرێ لاواز دكەت، ژبەركو بدیتنا من وێنەیێ شعری هێزەكا دی و تام و چێژەكا دی د دەتە شعرێ بخوە، ئەگەر هات و حەژێكەرەكێ شعرێ ئەو دەق خاند. راكێشانا گەلەك وێنەیان دئێك شعر دا كارێ هوزانڤانی گەلەك مەزنتر و ب زەحمەتتر د ئێخیت، بتایبەت ئەگەر هوزانڤان خودان پاشماوەكێ هزری و مەعریفی نەبیت و نە زانیت رحێ ب وێنەیێن خوە ب بەخشیت، هینگێ ژی رەنگە جوداهیا وی دگەل وێنەگرەكی نەبیت. ژڤی روانگەی ژی بەهرەمەندی بتنێ بەس نینە ئەگەر كەسەكی بڤێت شعرەكا جوان بنڤیسیت، ژبەر كو ئەم هەمی و خەلكی هەمیێ جورە بەهرەیەك لدەف هەیە، لێ ئایا هەمی كەس دبنە بەهرەمەند، نەخێر ژبەركو هندەك سنعەتكاریێ د كارێ خوە دا دكەن و هندەك ژی خوە پێڤە ماندی ناكەن.
ئەگەر لڤێ شعرێ ڤەگەرین و وەك نمونە بزانین چاوان هوزانڤان رحێ ددەتە وێنەیێن خوە دبیت بابەتێ نڤیسینا مە گەلەك چەقان ژ خوە بدەت، ژبەركو ئەڤ شعرا تژی وێنە و درێژ ل سەر راوەستیان بو دڤێت، هەلسەنگاندن، شلوڤەكرن و دئێك گەهشتن بو دڤێت و ئەڤە ژی مە بەرەڤ نڤیسینەكا گەلەك درێژ ڤە دبەت. لڤێرە بتنێ دێ ب نمونەیەكا كورت ژ ڤێ شعرێ، وێنەیەكی دیار كەین و بزانین تا چ راددە سنعەتكاری و داهێنان ژ لایێ هوزانڤانی ڤە ب وێنەیێن شعری ڤە هاتیە پەخشین، هوزانڤان دبێژیت:
باران
یا ژ شووشتنا تۆنێن دەنگێ تە
دناڤا گوهێن مندا بێ هیڤیبوویی
دڤی كوپلەیێ شعری دا، هوزانڤانی دڤێت حەژێكرنا خوە بهەمی رەنگەكی دیار بكەت، هوزانڤانی پەنا بریە بەر هەستا گوهلێبونێ و ڤیایە دوپات بكەت كو نە بتنێ دلێ وی، بەلكو هەمی هەستێن وی دڤێ حەژێكرنێ دا د بەشدارن. هوزانڤان وێنەیێ بارانێ دئینیت و هێزا بارانێ كو دشێت هەمی تشتەكی بشوت و خو بلنداهیا چیان ژی كێم بكەت، یا ئەم ژ بارانێ فێربوین ئەوە كو دشێت لافاوان دروست بكەت، هریانێن عەردی، لێ نەشێت تونێن دەنگێ وێ ژ گوهێن وی بشوت. د ڤی وێنەی ژی دا زیندیبون ب بەرچاڤێن مروڤی دكەڤیت، دەستهەلی و سنعەتكاریا شاعری دگرتنا ڤی وێنەی دا بەسە كو ئەم بێژین وێنەیەكێ نەمرە. لێ ئایا ئەڤ جورێ سنعەتكاری و دەستهەلیێ د هەمی وێنەیێن دی دا هاتیە بكارئینان، ئەڤە یە ئەو خالا من دڤیا ئاماژێ بو بدەم، كو فەرە د نڤیسینا هەر دەقەكی دا مروڤ یێ ئاگەهـ بیت و بزانیت دێ چاوان روحیەتێ دەتە وێنەیێن خوە یێن شعری.
