ئێك ژوان قه‌له‌مێن نوی و گه‌نج، كو ده‌مه‌كه روژنامه و كوڤارێن مه ژ وی ناڤی دپرن، چ ب نڤیسینا شعرێ بیت یان ژی بابه‌تێن روژنامه‌ڤانی و هنده‌ك جاران جڤاكی، ئه‌و ژی نڤیسه‌ر (ئه‌حمه‌د جاسم) ێ گه‌نجه، ب وێنه‌ی گه‌نج و ب نڤیسینێن خوه مه‌زن. ئه‌ڤه پێناسا من بو، ژ بو نڤیسینێن وی و ئه‌و بابه‌تێن ل سه‌ر ناڤێ وی دهێنه بلاڤ كرن و دبنه جهێ سه‌رنجا من كو ئه‌ز ژ ناڤێ وی نه‌بورم. ئه‌گه‌ر راستتر بێژم، ده‌مه‌كه دهزرا مندا، ئه‌ز زێده‌تر خوه دناڤ به‌رهه‌مه‌كێ وی دا به‌رده‌مه خارێ و ژ نێزیك ئه‌ز بزانم، ئالاڤێن ڤی كه‌سی چنه و لێكدانێن وی و خاندنێن وی بو ده‌وروبه‌رێن وی و ئه‌و چ خودیكه ئه‌و پێ سه‌حدكه‌ته كومه‌لگه‌هی و ئایا ئه‌و تشتێ دبیردانكا خوه دا به‌رڤاژی دكه‌ت و ددانیته سه‌ر به‌رپه‌ران و دبێژیت، ئه‌ڤه نهێنیێن منن و كه‌ره‌مبكه‌ن، بخوینن! راست ژ ناخێ وی ده‌ردكه‌ڤن؟
تا ڤێره ئه‌ڤی نڤیسه‌ری گه‌له‌ك ژ ده‌مێن من بو خوه ئالوزكریه و ئه‌ڤ شعرا بناڤێ (میلێ مه‌زن و میلێ بچویك)، ئه‌ز زێده‌تر كێشامه ڤێ نڤیسینێ، هه‌ر چنه بیت، حه‌فت سالێن ره‌به‌ق من ژ ته‌مه‌نێ خوه دناڤ میلێن سه‌عه‌تان دا بوراندیه و دا بزانین، ئه‌و سه‌عه‌تێن من كار تێدا دكر، چ گرێدان دگه‌ل سه‌عه‌تێن ڤی گه‌نجی هه‌نه.
هوزانڤانی ڤیایه بهایه‌كی بده‌ته ده‌مژمێرێ و كورتیا شعرا خوه بدوو وێنه‌یان ئاشكرا بكه‌ت، ئه‌و ژی (ها ئه‌ڤه ده‌مژمێر یا گه‌نده‌لیێ دده‌می دا دكه‌ت)، (میلێ مه‌زن یێ ل سه‌ر عه‌شقا ته و میلێ بچویك یێ ل سه‌ر مرنا من).... ژڤان هه‌ردوو وێنه‌یان چه‌ندین به‌رپه‌رێن دی یێن ڤه‌شارتی سه‌راڤ دبن، شعر بخوه شوربونه و په‌نجه‌ره‌یه بو ناڤ ناخ و هه‌ستێن شاعری، گه‌ریانه‌كه بو ناڤ نهێنی و قولاچكێن ڤه‌شارتی و ئه‌و جیهانا شاعر خوه دناڤ دا حسار دده‌ت و دڤێت وی ل وێ جیهانێ نهێنیێن خوه هه‌بن، شعر خولقاندنه و ئاشكراكرنه و ڤه‌دیتنا جیهانه‌كا دی یا خه‌یالیه، شاعرێ سه‌ركه‌تی ژی ئه‌وه یێ بشێت هه‌ستێن خوه بو خانده‌ڤای ڤه‌گوهێزیت و بشێت گرێدانه‌كا روحی و جه‌سته‌ی دناڤبه‌را خوه و خانده‌ڤای دا دروست بكه‌ت. ده‌ما شاعرێ مه عه‌شقا خوه ب میلێن سه‌عه‌تێ هه‌ڤبه‌ر دكه‌ت، میلێ مه‌زن (میلێ سه‌عه‌تێ)، به‌رامبه‌ر میلێ بچویك (میلێ ده‌قیقان) كو ئێك سه‌عه‌ت به‌رامبه‌ر 60 ده‌قیقانه. دڤێ هه‌ڤكێشه‌یێ ژی دا، شاعری ڤیایه عه‌شقا خوه به‌رچاڤ بكه‌ت كو گه‌له‌ك یا ڤه‌مایه به‌رامبه‌ر وی میلێ دكه‌ته غار، یێ ده‌قیقان كو ئه‌وی به‌ره‌ڤ مرنێ دبه‌ت. ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژی ب عه‌شقا خوه ڤه گرێدده‌ت ده‌ما دبێژته یارا خوه ها ئه‌ڤه پائیزا من و ته ده‌ستپێكر، یان كو ئه‌گه‌ر بڤی ره‌نگی عه‌شقا مه بچیت، دێ میلێ ده‌قیقان مه ل پاش خوه هێلیت، به‌لێ ده‌ما دبێژیت، ئه‌ڤه ده‌مژمێر یا گه‌نده‌لیێ دده‌می دا دكه‌ت، مروڤ هه‌ست بخاڤبونه‌كێ و ڤه‌قه‌تیانه‌كێ دكه‌ت كو شاعر یێ خوه ژ خانده‌ڤایێ خوه ڤه‌ددزیت. ژبه‌ركو ئه‌گه‌ر په‌یڤا (گه‌نده‌لی) ئه‌ڤرو سه‌ر ژ هزرێن وی و ده‌وروبه‌رێن وی ستاندبیت و یێ رێكه‌فتی بیت كو په‌یڤه‌كه جهێ ته‌قه‌بولكرنا هه‌می ده‌وروبه‌رێن وی یه. ئه‌ڤه وی چوكه‌ك دانا و دڤێت ل شعرێ ڤه‌گه‌رین ڤه و ئایا ئه‌وی چ ئالاڤێن رازیكرنێ ڤێ هه‌نه، كو راسته ئه‌م ژ ڤێ شعرێ نه ڤه‌قه‌تیایینه. بوێ رامانێ كا ئایا شاعر خودانێ چ هه‌سته‌كی یه و ئایا شیایه هه‌مان هه‌ست ل ده‌ف خانده‌ڤای ژی دروست بكه‌ت.
چ پایزه
نه چیا ئه‌نیا خوه ل مه دكه‌ن گرێ
نه به‌لگێن وه‌ریایی سكاله‌كێ ل سه‌ر دارا خوه تومار دكه‌ت
و گه‌ر روندكه‌ك ژ من و ئێك ژ ته یاخی بوو، و
په‌یاسه‌ك بره سه‌ر روویێن مه
دێ كه‌ینه خه‌تاكێن باكوزیركا!
دڤی كوپله‌یێ شعری دا، شاعر یێ گازنده‌یان ژ میلێ سه‌عه‌تێ دكه‌ت كو مروڤ هه‌ست پێناكه‌ت، مروڤ هه‌ست بلڤینا وی ناكه‌ت، ژ نه‌چاریا خوه گازنده‌یێن خوه دبه‌ته به‌ر سروشتی و جارنا مروڤ ژێ هه‌ست دكه‌ت كو ئه‌ون ئه‌گه‌رێ خاڤ بونا ڤێ عشقێ و ژبێ ده‌ستهه‌لاتیا خوه، خوه قایل دكه‌ن، كو نه ئه‌ون به‌رپێكا دده‌نه به‌ر پێهاژویا ڤێ شعرێ.
خانده‌ڤا دڤێ شعرێ دا توشی شوكێ دبیت، دا خانده‌ڤا ژی هه‌ست بكه‌ت كو ئه‌و خودانێ ڤێ شیعرێ یه، دڤێت شاعر ڤێ هه‌ڤپه‌یوه‌ندیێ دناڤبه‌را خوه و خانده‌ڤایێ خوه دا، دروست بكه‌ت.
ده‌ما دكوپله‌یه‌كێ دی دا، دبێژیت:
ئه‌زێ ل باژێره‌كی، تاوانبار دبنه دادوه‌ر
دوو روی دبنه خاچ لێده‌ر
خوه ژ گونه‌هێ بێ گونه‌هـ دكه‌ن
گونه‌هـ خو ژوان دكریت!
خانده‌ڤا ده‌ما لڤێ شعرێ دراوه‌ستیت و هزرێ دوێ خاندنێ دا دكه‌ت ئه‌وا ژ سه‌رێ وێ بو دوماهیا شعرێ و پێڤه هاتیه خارێ، ده‌ما شاعر دبێژیت (ئه‌ز هوسا حه‌ژ ته‌ناكه‌م!...)، ئه‌ڤ خانده‌ڤایه دێ چ هزركه‌ت، چاڤێ وی ب مروڤه‌كی كه‌ڤیت، بێ ئومێدی، بێزاری، كه‌سه‌كێ یاخی بینیت كو هه‌می تشته‌كی د خودیكه‌كێ را دبینیت كو وی ئه‌و خودیكا هه بخو دانایه و چ ژ شاره‌زایی و چ ژی ژ بێ ده‌ستهه‌لاتیا وی، ئه‌و خودیكا هه، وی وه‌سا به‌روڤاژی دكه‌ت، هه‌ر وه‌كو وێ بڤێت نه‌ك خودانێ شعرێ! هه‌ر ئه‌ڤه یه ژی ئه‌و نهێنیا شعر لدویڤ سیبه‌را وێ دگه‌ریت و دبیت داڤێن ئالوزێن وێ، ب ده‌ستێن وی نه‌هێنه ڤه‌كرن، ژبه‌ركو ده‌م یێ بێ گیان و بێ هه‌سته و خوه ل به‌ندا كه‌سێ ناگریت.
ل دوماهیی ژی و دسایا ڤێ شعرێ دا، دیار دبیت كو شعر وه‌ك ژانره‌كێ ره‌نگه‌ڤدانا دنیا دیتنا شاعری یه، گرێدای وان قوناغانه یێن خودیێ شاعری دناڤ رابوری و كارتێكرن ل سه‌ر كری، شعر بخودیێ زهنیه‌تا شاعری ڤه گرێدایه.
ژێده‌ر: روژناما وار ژماره 599
هوزانڤانی ڤیایه بهایه‌كی بده‌ته ده‌مژمێرێ و كورتیا شعرا خوه بدوو وێنه‌یان ئاشكرا بكه‌ت، ئه‌و ژی (ها ئه‌ڤه ده‌مژمێر یا گه‌نده‌لیێ دده‌می دا دكه‌ت)، (میلێ مه‌زن یێ ل سه‌ر عه‌شقا ته و میلێ بچویك یێ ل سه‌ر مرنا من).... ژڤان هه‌ردوو وێنه‌یان چه‌ندین به‌رپه‌رێن دی یێن ڤه‌شارتی سه‌راڤ دبن، شعر بخوه شوربونه و په‌نجه‌ره‌یه بو ناڤ ناخ و هه‌ستێن شاعری، گه‌ریانه‌كه بو ناڤ نهێنی و قولاچكێن ڤه‌شارتی و ئه‌و جیهانا شاعر خوه دناڤ دا حسار دده‌ت و دڤێت وی ل وێ جیهانێ نهێنیێن خوه هه‌بن، شعر خولقاندنه و ئاشكراكرنه و ڤه‌دیتنا جیهانه‌كا دی یا خه‌یالیه، شاعرێ سه‌ركه‌تی ژی ئه‌وه یێ بشێت هه‌ستێن خوه بو خانده‌ڤای ڤه‌گوهێزیت و بشێت گرێدانه‌كا روحی و جه‌سته‌ی دناڤبه‌را خوه و خانده‌ڤای دا دروست بكه‌ت. ده‌ما شاعرێ مه عه‌شقا خوه ب میلێن سه‌عه‌تێ هه‌ڤبه‌ر دكه‌ت، میلێ مه‌زن (میلێ سه‌عه‌تێ)، به‌رامبه‌ر میلێ بچویك (میلێ ده‌قیقان) كو ئێك سه‌عه‌ت به‌رامبه‌ر 60 ده‌قیقانه. دڤێ هه‌ڤكێشه‌یێ ژی دا، شاعری ڤیایه عه‌شقا خوه به‌رچاڤ بكه‌ت كو گه‌له‌ك یا ڤه‌مایه به‌رامبه‌ر وی میلێ دكه‌ته غار، یێ ده‌قیقان كو ئه‌وی به‌ره‌ڤ مرنێ دبه‌ت. ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژی ب عه‌شقا خوه ڤه گرێدده‌ت ده‌ما دبێژته یارا خوه ها ئه‌ڤه پائیزا من و ته ده‌ستپێكر، یان كو ئه‌گه‌ر بڤی ره‌نگی عه‌شقا مه بچیت، دێ میلێ ده‌قیقان مه ل پاش خوه هێلیت، به‌لێ ده‌ما دبێژیت، ئه‌ڤه ده‌مژمێر یا گه‌نده‌لیێ دده‌می دا دكه‌ت، مروڤ هه‌ست بخاڤبونه‌كێ و ڤه‌قه‌تیانه‌كێ دكه‌ت كو شاعر یێ خوه ژ خانده‌ڤایێ خوه ڤه‌ددزیت. ژبه‌ركو ئه‌گه‌ر په‌یڤا (گه‌نده‌لی) ئه‌ڤرو سه‌ر ژ هزرێن وی و ده‌وروبه‌رێن وی ستاندبیت و یێ رێكه‌فتی بیت كو په‌یڤه‌كه جهێ ته‌قه‌بولكرنا هه‌می ده‌وروبه‌رێن وی یه. ئه‌ڤه وی چوكه‌ك دانا و دڤێت ل شعرێ ڤه‌گه‌رین ڤه و ئایا ئه‌وی چ ئالاڤێن رازیكرنێ ڤێ هه‌نه، كو راسته ئه‌م ژ ڤێ شعرێ نه ڤه‌قه‌تیایینه. بوێ رامانێ كا ئایا شاعر خودانێ چ هه‌سته‌كی یه و ئایا شیایه هه‌مان هه‌ست ل ده‌ف خانده‌ڤای ژی دروست بكه‌ت.
چ پایزه
نه چیا ئه‌نیا خوه ل مه دكه‌ن گرێ
نه به‌لگێن وه‌ریایی سكاله‌كێ ل سه‌ر دارا خوه تومار دكه‌ت
و گه‌ر روندكه‌ك ژ من و ئێك ژ ته یاخی بوو، و
په‌یاسه‌ك بره سه‌ر روویێن مه
دێ كه‌ینه خه‌تاكێن باكوزیركا!
دڤی كوپله‌یێ شعری دا، شاعر یێ گازنده‌یان ژ میلێ سه‌عه‌تێ دكه‌ت كو مروڤ هه‌ست پێناكه‌ت، مروڤ هه‌ست بلڤینا وی ناكه‌ت، ژ نه‌چاریا خوه گازنده‌یێن خوه دبه‌ته به‌ر سروشتی و جارنا مروڤ ژێ هه‌ست دكه‌ت كو ئه‌ون ئه‌گه‌رێ خاڤ بونا ڤێ عشقێ و ژبێ ده‌ستهه‌لاتیا خوه، خوه قایل دكه‌ن، كو نه ئه‌ون به‌رپێكا دده‌نه به‌ر پێهاژویا ڤێ شعرێ.
خانده‌ڤا دڤێ شعرێ دا توشی شوكێ دبیت، دا خانده‌ڤا ژی هه‌ست بكه‌ت كو ئه‌و خودانێ ڤێ شیعرێ یه، دڤێت شاعر ڤێ هه‌ڤپه‌یوه‌ندیێ دناڤبه‌را خوه و خانده‌ڤایێ خوه دا، دروست بكه‌ت.
ده‌ما دكوپله‌یه‌كێ دی دا، دبێژیت:
ئه‌زێ ل باژێره‌كی، تاوانبار دبنه دادوه‌ر
دوو روی دبنه خاچ لێده‌ر
خوه ژ گونه‌هێ بێ گونه‌هـ دكه‌ن
گونه‌هـ خو ژوان دكریت!
خانده‌ڤا ده‌ما لڤێ شعرێ دراوه‌ستیت و هزرێ دوێ خاندنێ دا دكه‌ت ئه‌وا ژ سه‌رێ وێ بو دوماهیا شعرێ و پێڤه هاتیه خارێ، ده‌ما شاعر دبێژیت (ئه‌ز هوسا حه‌ژ ته‌ناكه‌م!...)، ئه‌ڤ خانده‌ڤایه دێ چ هزركه‌ت، چاڤێ وی ب مروڤه‌كی كه‌ڤیت، بێ ئومێدی، بێزاری، كه‌سه‌كێ یاخی بینیت كو هه‌می تشته‌كی د خودیكه‌كێ را دبینیت كو وی ئه‌و خودیكا هه بخو دانایه و چ ژ شاره‌زایی و چ ژی ژ بێ ده‌ستهه‌لاتیا وی، ئه‌و خودیكا هه، وی وه‌سا به‌روڤاژی دكه‌ت، هه‌ر وه‌كو وێ بڤێت نه‌ك خودانێ شعرێ! هه‌ر ئه‌ڤه یه ژی ئه‌و نهێنیا شعر لدویڤ سیبه‌را وێ دگه‌ریت و دبیت داڤێن ئالوزێن وێ، ب ده‌ستێن وی نه‌هێنه ڤه‌كرن، ژبه‌ركو ده‌م یێ بێ گیان و بێ هه‌سته و خوه ل به‌ندا كه‌سێ ناگریت.
ل دوماهیی ژی و دسایا ڤێ شعرێ دا، دیار دبیت كو شعر وه‌ك ژانره‌كێ ره‌نگه‌ڤدانا دنیا دیتنا شاعری یه، گرێدای وان قوناغانه یێن خودیێ شاعری دناڤ رابوری و كارتێكرن ل سه‌ر كری، شعر بخودیێ زهنیه‌تا شاعری ڤه گرێدایه.
ژێده‌ر: روژناما وار ژماره 599
